Wat voor circulaire stekerbare materialen zijn er?

Antwoord:
Circulaire economie
Om te voorkomen dat we de schaarse grondstoffen van de aarde nog verder uitputten willen we naar een meer duurzame maatschappij. Dat betekent spullen niet weggooien maar recyclen of, nog veel beter, spullen hergebruiken dan hoef je ook geen energie te besteden om er eerst weer bruikbare (secundaire) grondstoffen van te maken. Circulair gebruik van grondstoffen en materialen dus. Het doel van onze overheid is om in 2030 een voor 50% en in 2050 een 100% circulaire economie te realiseren. De bouwindustrie moet een belangrijke speler in de circulaire economie worden. De milieubelasting van gebouwen moet worden verminderd door het gebruik van duurzame materialen.

10R model
Bij duurzaam gebruik van materialen denken we vaak aan recyclen. Het inzamelen van gebruikte goederen en de grondstoffen hiervan weer gebruiken om nieuwe goederen te maken, zodat het geen afval wordt. Mooi, maar er zijn veel duurzamere mogelijkheden, zeker voor technische bouwmaterialen. Deze mogelijkheden worden goed weergegeven en naar waarde ingedeeld in het 10R circulariteitsmodel van prof. Jaqueline Cramer van de universiteit van Utrecht. In volgorde van wenselijkheid zijn dit: Refuse, Rethink, Reduce, Re-use , Repair, Refurbish, Remanufacture, Repurpose, Recycle en Recover.

Stekerbare installaties van Isolectra steken zo hoog mogelijk in het 10R model in:

Rethink: We gebruiken een andere installatietopologie en besparen zo bijvoorbeeld op kabellengte.
Reduce: We gebruiken minder materialen, geen buizen, minder verdeeldozen etc.
Re-use: Na gebruik en her-certificering kunnen onze stekerbare installatieproducten hergebruikt worden.
Repair: Daar waar mogelijk kunnen we defecte leidingen repareren.
Recycle: Wat niet gerepareerd of hergebruikt wordt, wordt gerecycled om zo min mogelijk afval over te houden.
bron: CB23, Framework Circulair Bouwen - https://www.archipunt.nl/het-10r-model-voor-circulariteit-hoe/

Circulair installeren
Isolectra, importeur van Wieland is sinds 2023 het eerste bedrijf wat een circulaire stekerbare installatie aanbiedt. Circulair installeren (isolectra.nl)

Een gebouw of installatie is circulair als bij de bouw en beheer de materialen in een gesloten kringloop worden opgenomen, zonder schadelijke stoffen naar lucht, water of bodem af te geven. Bouwmaterialen zijn circulair als ze zelf recyclebaar of herbruikbaar zijn, of gemaakt zijn van herbruikbare grondstoffen.
Om aan te tonen dat je circulaire materialen gebruikt moeten deze zijn opgenomen in de Nationale Milieudatabase (NMD).

Antwoord:
Circulariteit wordt aangetoond door materialen te gebruiken die met een categorie 1 milieuverklaring zijn opgenomen in de NMD, de Nationale milieudatabase. Hiervoor inventariseert de leverancier van de materialen de milieuschade in een LCA, wat na verificatie in een EPD kan worden gepubliceerd welke in de NMD wordt opgenomen. Soms is er ook nog een retournamegarantie vereist.

LCA
Een LCA is een Lyfe Cycle Analise. Dit is een rapport waarin precies aangegeven wordt welke milieuschade ontstaat bij elke levensfase van het bouwproduct van winning, productie en gebruik tot sloop. Hierbij wordt gekeken naar onder andere uitputting van grondstoffen en toxische emissies in de lucht, het water en de bodem van stoffen als CO2 en NOx.

EPD's
Een Environmental product Declaration (EPD) is een verklaring, opgesteld conform de norm EN15804 door een leverancier van goederen, gebaseerd op een Life Cycle Analyse (LCA). Om de onafhankelijkheid van de informatie te garanderen wordt deze LCA door een door de NMD geaccrediteerde deskundige beoordeeld en pas daarna als milieuverklaring opgenomen in de NMD. En deze data mogen dan worden gebruikt om een MPG berekening te maken.

Isolectra heeft EPD's opgesteld voor haar stekerbare installaties:
Isolectra Environmental Product Declaration Algemeen
Isolectra Environmental Product Declaration Connectoren
Isolectra Environmental Product Declaration Elektrakabel
Isolectra Environmental Product Declaration Verdelers

Categorie 1 milieuverklaring
Opname in de NMD geschiedt middels een milieuverklaring. Er zijn een aantal categorieën milieuverklaringen, waarbij de categorie 1 milieuverklaring met merkgebonden data van de leverancier de beste scores geeft voor de milieuprestatie berekening.

NMD
Alle milieueffecten van de gebruikte bouwprojecten samen vormen de Milieuprestatie van een gebouw. Om de Milieuprestatie van Gebouwen (MPG) eenduidig te kunnen berekenen en vergelijken is de onafhankelijke Nationale Milieudatabase (NMD) opgezet. In deze database worden de milieudata van bouwproducten verzameld in de vorm van milieuverklaringen
Milieudatabase Milieuverklaringen

Terugname garantie
Voor sommige projecten en subsidies is vereist dat een garantie wordt gegeven dat de gebruikte materialen zullen worden hergebruikt of gerecycled. Isolectra kan op projectbasis een verklaring afgeven dat geleverde materialen waarop een EPD van toepassing is na afloop van de gebruiksfase weer teruggenomen worden om te worden getest en hergebruikt of gerecycled.